Podroż w czasie -  żydowska przeszłość Stawiszyna

Rozpoczęliśmy nowy rok szkolny, ale z niecierpliwością czekamy na wyniki projektu, realizowanego przez młodzież od kwietnia do czerwca 2017r. pod kierunkiem nauczycielki języka polskiego Joanny Kostrzewy we współpracy z Forum Dialogu. Wymiernym efektem pracy nad projektem będzie uzyskanie  certyfikatu Szkoły Dialogu, ale ponadto projekt pozwolił uczniom odkrywać przedwojenną, żydowską przeszłość Stawiszyna. Uczniowie uczestniczyli w warsztatach prowadzonych przez trenerki Forum Dialogu, panie Anetę Ceglarek i Hannę Zielińską. Zadaniem uczniów w projekcie było przygotowanie wycieczki po Stawiszynie, ukazującej żydowską przeszłość naszego miasta. Do wspólnej wędrówki śladami stawiszyńskich Żydów zaproszenie przyjęli m.in. dyrektor szkoły Joanna Woszczyk oraz dyrektor biblioteki Elżbieta Sip.

Wycieczka rozpoczęła się w stawiszyńskiej szkole. Po powitaniu gości wszyscy udali się do Muzeum Stawiszyna, gdzie jego opiekun - pan Jerzy Widerski pokazał przedmioty należące w przeszłości do Żydów mieszkających przed wojną w Stawiszynie, opowiedział historię cmentarza żydowskiego, który wraz z ochotnikami i harcerzami próbował uporządkować. Opowiedział o macewach, którymi było wyłożone jedno z podwórek i w jaki sposób wspólnie z ochotnikami i harcerzami odzyskano macewy i odrestaurowano je na tyle, na ile pozwalały środki i umiejętności mieszkańców Stawiszyna. Opowiedział również o gwiazdach Dawida, które znajdowały się przy dawnym wejściu do cmentarza, a które zostały z czasem zamurowane. Wyraził zadowolenie, że młodzież ze stawiszyńskiej szkoły jest zainteresowana przeszłością naszej "małej ojczyzny". Po wizycie w Muzeum Stawiszyna uczniowie wraz z gośćmi udali się do miejsca, w którym kiedyś znajdowała się synagoga, dzisiaj jest to ulica Cicha.  W tym miejscu uczniowie odegrali scenkę  modlitwy Żydów. Następnie wszyscy udali się na Plac Wolności w Stawiszynie, gdzie znajduje się mapa gminy i miasta. Zgodnie z postulatem młodzieży wiceburmistrz pan Grzegorz Kaczmarek naniósł na mapę Gminy i Miasta Stawiszyn cmentarz żydowski znajdujący się we wsi Kiączyn Stary, ponadto przekazał informację, że władze lokalne zainspirowane działaniami uczniów w projekcie skontaktowały się ze stowarzyszeniem, które zajmie się renowacją cmentarza żydowskiego w naszej gminie i stowarzyszenie to liczy na współpracę ze stawiszyńską młodzieżą. Następnie uczestnicy wycieczki udali się na ulicę Zamurną, gdzie w czasie wojny znajdował się przymusowy obóz pracy. O jego historii podczas obu wycieczek opowiadał pan Jerzy Widerski, udostępnił również zdjęcia wnętrza obozu. W miejscu tym uczniowie odegrali scenkę związaną z rutynowy patrolem niemieckich żołnierzy, który często kończył się umieszczeniem Żydów w obozie pracy. Następnie minutą ciszy uczniowie  i goście uczcili pamięć Żydów pracujących w obozie pracy w Stawiszynie. Kolejnym punktem wycieczki był wspomniany wcześniej cmentarz żydowski znajdujący się na terenie gminy we wsi Kiączyn Stary. Została odegrana tam scenka związana z modlitwą, uczniowie złożyli hołd spoczywającym na cmentarzu Żydom, kładąc kamienie na macewach. Jedna z uczennic wykorzystała wiedzę z warsztatów, podczas których uczniowie poznali alfabet hebrajski, i odczytała nazwiska Żydów spoczywających na cmentarzu. Następnie udano się do dawnego wejścia na cmentarz, gdzie w przeszłości znajdowały się Gwiazdy Dawida.  W ramach projektu uczniowie przeprowadzili sondaż uliczny. Ankieta miała pokazać, ile mieszkańcy Stawiszyna wiedzą o Żydach i przedwojennej historii Stawiszyna. Wykorzystując możliwości, jakie daje nowoczesna technologia, uczniowie przygotowali prezentację w PowerPoint, dodatkowo w programie Emaze, nagrali wywiady przed wycieczkami i wycieczki - próbną i tę oficjalną, tak więc sprawozdanie z projektu jest wzbogacone o plakat, zdjęcia, ankiety, prezentacja i filmy. Uczniowie przeprowadzili wywiady: z wiceburmistrzem Gminy i Miasta Stawiszyn panem Grzegorzem Kaczmarkiem, z emerytowanym nauczycielem panem Janem Rąckim, długoletnią mieszkanką Stawiszyna panią Eugenią Pilarską, miłośnikiem Stawiszyna, opiekunem lokalnego Muzeum Stawiszyna panem Jerzym Widerskim, zwiedzili Muzeum Stawiszyna i wysłuchali opowieści pana Widerskiego o przedwojennym Stawiszynie, dotarli do publikacji nieżyjącego już dyrektora stawiszyńskiej szkoły, miłośnika Stawiszyna, pana Czesława Matyjaka "Żydzi w Stawiszynie". Korzystali również z Internetu.

Trwałe ślady projektu to:

-    film ze wspólnego gotowania specjałów kuchni żydowskiej;

 - ankiety przeprowadzone wśród mieszkańców Stawiszyna i prezentacja pokazująca wyniki ankiet; które pokazują, jaki jest stopień świadomości mieszkańców o historii miejsca,
w którym mieszkają;

- filmy z wywiadami z wiceburmistrzem Stawiszyna panem Grzegorzem Kaczmarkiem, emerytowanym nauczycielem panem Janem Rąckim, długoletnią mieszkanką Stawiszyna panią Eugenią Pilarską;

- film z wizyty w Muzeum Stawiszyna i wywiadu z panem Jerzym Widerskim;

- film z wycieczki próbnej i oficjalnej;

- zdjęcia z przebiegu projektu;

- naniesienie cmentarza żydowskiego na mapę Gminy i Miasta Stawiszyn;

-zainspirowanie władz lokalnych do działań mających na celu zachowanie i wyeksponowanie wartości przedwojennej historii Stawiszyna po przez renowację cmentarza żydowskiego.